🏆 जीवन गौरव पुरस्कार – सप्त हिंदकेसरी लक्ष्या

Rohit More
Oct 3
2 min read

अखिल भारतीय बैलगाडा संघटना, महाराष्ट्र राज्य यांच्या वतीने दरवर्षी बैलगाडा शर्यतीत उल्लेखनीय योगदान दिलेल्या शेतकरी, बैल मालक व बैलगाडा प्रेमींचा सन्मान “जीवन गौरव पुरस्कार” देवून केला जातो.

२००५ पासून बैलगाडा शर्यतींवर बंदी आली आणि ग्रामीण परंपरेतील हा महत्त्वाचा खेळ व संस्कृती संकटात सापडली. मात्र शेतकऱ्यांच्या हक्कासाठी, बैलगाडा प्रेमींच्या आवाजासाठी आणि या परंपरेच्या जतनासाठी सतत लढा दिला गेला. या चळवळीतूनच अनेक नेते, कार्यकर्ते, पत्रकार, कायदेतज्ज्ञ, वकील आणि शेतकरी संघटनांनी आपली भूमिका मांडली.

सप्त हिंदकेसरी लक्ष्या

बैलगाडा शर्यतींच्या परंपरेत सप्त हिंदकेसरी लक्ष्या हा गवळांचा बैल आपल्या सामर्थ्याने आणि अद्वितीय कामगिरीने महाराष्ट्रभर गाजला. आपल्या मालकाच्या जिद्दीमुळे व प्रेमामुळे लक्ष्याने अनेक स्पर्धांमध्ये अव्वल येत ग्रामीण महाराष्ट्रात लौकिक मिळवला.

या बैलाच्या यशामागे फक्त स्पर्धेचीच नव्हे तर परंपरेची, शेतकऱ्यांच्या जगण्याची आणि महाराष्ट्राच्या संस्कृतीची ओळख दडलेली आहे. बैलगाडा शर्यती ही केवळ खेळ नसून शेतकऱ्यांची परंपरा, एकत्र येण्याचा सोहळा आणि गावागावातील ऐक्याची ताकद आहे.

संघटनेची भूमिका

अखिल भारतीय बैलगाडा संघटनेने वर्षानुवर्षे हा लढा पुढे नेला. अनेक वेळा आंदोलने, न्यायालयीन लढाई, राजकीय पाठपुरावा करत संघटनेने बैलगाडा शर्यतींना कायदेशीर मान्यता मिळवून देण्यासाठी प्रयत्न केले.

आजही ग्रामीण भागात शेतकरी आपल्या बैलांना लेकरांप्रमाणे सांभाळतो. त्यांच्यासाठी बैलगाडा शर्यत ही प्रतिष्ठेची बाब असते. संघटनेने या परंपरेच्या जतनासाठी केलेले योगदान मोठे आहे.

पुरस्काराचे महत्त्व

“जीवन गौरव पुरस्कार” हा केवळ एक सन्मान नाही तर बैलगाडा परंपरेच्या जतनासाठी केलेल्या कार्याची दखल आहे.

हा पुरस्कार मिळवणे म्हणजे शेतकरी समाजाचा अभिमान.
ग्रामीण संस्कृती टिकवण्यासाठी केलेल्या प्रयत्नांचे कौतुक.
पुढील पिढ्यांना ही परंपरा जिवंत ठेवण्यासाठी प्रेरणा.

निष्कर्ष

सप्त हिंदकेसरी लक्ष्या सारखे बैल आणि त्यांचे मालक हे महाराष्ट्राच्या ग्रामीण परंपरेचे खरे रत्न आहेत. त्यांचा सन्मान “जीवन गौरव पुरस्कार” देवून करण्यात आल्याने ही परंपरा अजून मजबूत होते.

बैलगाडा शर्यती फक्त स्पर्धा नाहीत तर त्या आपल्या मातीतल्या संस्कृतीचा आत्मा आहेत. अशा पुरस्कारांमुळे ही परंपरा पुढील पिढ्यांसाठी टिकून राहील याची खात्री वाटते.